Yağlı Tohumlu Bitkiler Üretimi         
 
Prof. Dr. Özer KOLSARICI
 
1 Araştırma veya Yayının adı: Yağlı Tohumlu Bitkiler Üretimi
 
 
 
2
Araştırmacıların Adı: Fakültesi ve Bölümü
Prof. Dr. Özer KOLSARICI Ankara Üniversitesi, Ziraat fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara
Prof. Dr. M. Atilla GÜR Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Şanlıurfa
Doç. Dr. Dilek BAŞALMA Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara
M. Demir KAYA Ankara Üniversitesi, Ziraat fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara
Prof. Dr. Necmi İŞLER Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Hatay
3 Başlama ve Bitiş Yılı:    
4 Proje veya Çalışma Durumu: Yayınlandı
5 Yayınlandığı Yer: VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi  I. Cilt 3-7 Ocak 2005
6 Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar:  
7 Araştırma Türü  
8 Özet
Dünyada giderek artan nüfus artışına paralel olarak gıda maddeleri tüketiminin de arttığı bilinen bir gerçektir. Ülkemizde 1990 yılındaki nüfus sayısı 56.473.035 iken 2000 yılında % 18.34’lük bir artışla 67.844.903 olmuştur. On yıl içerisinde 11.371.868 kişi artmıştır. Ülkemizde 2003 yılında kişi başına yağ tüketimi 17.6 kg/yıl gerçekleşmiş ve aynı yıl 853.540 ton yağ üretimi yapılmıştır. Buradan anlaşılacağı üzere yağ üretimimizi yaklaşık olarak 300 bin ton arttırmamız gerekmektedir. Ülkemizde tarımı yapılan yağlı tohumlar grubuna giren ürünleri ayçiçeği, çiğit, soya, yerfıstığı, haşhaş, susam, kolza ve aspir olarak sıralayabiliriz. Bu ürünler içerisinde sadece pamuk tohumu (çiğit) yağ bitkisi olmayıp, ülke bitkisel yağ sanayinde önemli katkı sağlaması bakımından bu gruplandırmada yer almaktadır. Ayrıca, bu grup içerisinde yer almayan mısır ve zeytin bitkilerinden de yıllara göre değişmekle birlikte 100-200 bin ton bitkisel sıvı yağ elde edilmektedir. Ülkemizde yağ elde edilen tüm bitkiler göz önüne alındığında, insan beslenmesinde tüketilen sıvı yağların % 39.4 ayçiçeğinden olup, bunu %29.2 ile pamuk yağı, %13.4 soya yağı, %8.2 zeytin yağı, %4.8 mısır yağı ve %5 ile diğer yağlar (haşhaş, kolza ve palm yağı ) takip etmektedir (Anonim, 2004a).
Ülkemizde yağ bitkileri üretimine ilişkin tutarlı tarımsal planlamaların yapılıp, uygulamaya sokulamayışı nedeniyle yıldan yıla bitkisel yağ açığımız artmaktadır. 2003 yılında yaklaşık 1.400 bin ton yağlı tohum ithalatı ile 400 milyon dolar; 900 bin ton ham yağ ithalatı ile yaklaşık 450 milyon dolar döviz ödenmiştir. Yağlı tohum, ham ve rafine yağ ile yağlı tohum küspesi olarak yaklaşık 1 milyar dolarlık döviz karşılığında ithalat yapılmıştır.
Hemen her türlü iklim bitkisinin yetişebileceği ülkemizde bitkisel yağ açığımızın bu aşamaya gelmiş olması düşündürücü bir olaydır. Ayrıca yağlı tohum üretiminin istenen düzeyde artırılamaması, kapsamlı ve planlı bir çalışma yapılmamasından kaynaklanmaktadır.
Ülkemizin çeşitli yağ bitkileri için uygun ekolojiye sahip olması, Tarım Bakanlığınca yağlı tohumlara teşvik edici prim sisteminin uygulanması, yağlı tohumlara uygun fiyat paritesinin belirlenmesi, GAP alanı içerisinde yağlı tohumların yer alması, kışlık kolza ve aspirin ekim nöbetine girmesi, devletin  araştırma projelerini desteklemesi ve planlı ve programlı bir çalışma yapılarak yağlı tohum ve bitkisel yağ üretiminde kendine yetebilecek ve üretim fazlasını ihraç edebilecek düzeye gelebilmesi için sağlanması gereken temel unsurlar olarak görülmektedir.
 

İLETİŞİM

Bilgilerin doğruluğunun sorumluluğu  araştırmacılara   aittir.  Bilgiler tavsiye niteliğinde  olup doğabilecek   maddi  zararlardan Üniversitemiz sorumlu tutulamaz .
Soru ve önerileriniz için 
ombey@harran.edu.tr